Ministerraad keurt operatieplan 2026 goed

Op vrijdag 12 december heeft de Ministerraad de operationele inzetplannen van Defensie voor het komende jaar goedgekeurd. In een context van groeiende wereldwijde instabiliteit en hybride dreigingen bevestigt Defensie haar rol als betrouwbare partner voor zowel binnen- als buitenlandse veiligheid. Haar acties steunen op drie strategische pijlers: collectieve verdediging in het Oosten, collectieve veiligheid in het Zuiden en het versterken van de nationale veiligheid in eigen land. 

"We kunnen alleen op de solidariteit van onze partners rekenen als we zelf onze rol als loyale partner vervullen", zegt minister van Defensie Theo Francken. "Onze verplichtingen weerspiegelen de kerntaak van Defensie: zich voorbereiden op het meest ernstige conflictscenario in de collectieve verdediging van de NAVO, ons nationaal grondgebied beschermen en stabiliteit en veiligheid bij onze strategische buren bevorderen. Onze militairen staan klaar om snel en effectief te reageren op alle conventionele en hybride dreigingen.”

Aan de oostflank, ...

In 2026 zal Defensie haar inzet voor de collectieve verdediging van de oostflank van de NAVO versterken via het concept Forward Land Forces (FLF). De hoofdinspanning zal geconcentreerd blijven in Roemenië, binnen de multinationale gevechtsgroep onder Frans bevel. Die permanente inzet doorheen het hele jaar omvat een infanteriecompagnie, een geniepeloton, een logistiek detachement en een CBRN-capaciteit.

Om een snelle responscapaciteit voor NAVO-operaties te waarborgen, zal een volledig gemotoriseerd infanteriebataljon, met al zijn steunelementen, paraat blijven. Ongeveer 1.500 getrainde militairen van alle machten zullen klaarstaan om in het Euro-Atlantische gebied te worden ingezet binnen een termijn van 0 tot 30 dagen.

In Litouwen zal België ook actief de versterking blijven ondersteunen van de gevechtsgroep onder Duits bevel. Daar worden een verkenningseskadron en een mortierdetachement ingezet voor een nog te bepalen periode.

… in de lucht ...

Met haar Luchtmacht zal Defensie de luchtverdediging van het NAVO-gebied versterken door voor het eerst twee missies van Air Policing in hetzelfde jaar uit te voeren, met telkens een detachement van vier F-16's en ongeveer honderd militairen.

De eerste missie zal in het Hoge Noorden plaatsvinden, vanuit IJsland. De tweede vanuit Litouwen of Polen, in het kader van de Enhanced Air Policing (eAP), waarmee België direct bijdraagt aan de veiligheid van de oostflank.

… en op zee

De Marine speelt een sleutelrol bij de Standing Naval Forces (SNF) om de maritieme veiligheid te waarborgen. Tijdens twee missies zal een Belgische mijnenjager bijna zes maanden ontplooid worden, in de Noordzee en de Baltische Zee. Die inzet versterkt de afschrikking en bescherming van onderzeese infrastructuur tegen hybride dreigingen, zoals sabotage van kabels of gaspijpleidingen. In 2026 zal er ook een fregat in de regio worden ingezet.

Europese havens en maritieme aanvoerroutes vormen een vitale slagader voor de economie. Daarom zal de Marine een substantiële en zichtbare bijdrage leveren aan de Europese maritieme veiligheid, met een focus op strategische handelsroutes. Een fregat met 180 bemanningsleden zal ongeveer twee maanden worden ingezet voor operatie EUNAVFOR ASPIDES, ter bescherming van scheepvaart in de Rode Zee, de Golf van Aden en de Indische Oceaan.

In de Middellandse Zee zal Defensie de bescherming van de zuidgrens van de EU en NAVO versterken en meewerken aan de controle van migratiestromen, wapenhandel en andere illegale activiteiten. Een belangrijke capaciteit vormt de inzet van de MQ9B SkyGuardian-drone, essentieel voor observatie en detectie.

Het Afrikaanse continent

De Belgische militaire aanwezigheid in Afrika heeft als doel onze lokale partners te ondersteunen in de Sahel en de regio van de Grote Meren, met bijzondere aandacht voor strategische belangen in de Democratische Republiek Congo en Benin. Deze inzet heeft verschillende doelstellingen: bijdragen aan de stabilisatie van regio's die essentieel zijn voor internationale veiligheid; Belgische operationele belangen beschermen, met name de veiligheid van onze onderdanen en het vermogen om evacuaties van niet-strijders uit te voeren; en de diplomatieke positie van België in Centraal-Afrika versterken als betrouwbare partner.

Oekraïne: opleiding en expertise

Steun aan de strijdkrachten van Oekraïne blijft in 2026 een strategische prioriteit. Oekraïne verdedigt niet alleen zijn onafhankelijkheid, maar ook de collectieve veiligheid van Europa. De Belgische bijdrage zal zich richten op training en coördinatie binnen de internationale kaders van de EU en de NAVO. België zal vooral gebruikmaken van zijn expertise in het maritieme domein en met explosieven, met name door training rond de inzet van mijnenjagers.

En in België?

Als onderdeel van operatie Vigilant Protector (OVP) zal Defensie zorgen voor de bewaking van alle nucleaire locaties van klasse 1, een structurele inzet die een grote ontlasting betekent voor de Federale Politie. Onder voorbehoud van goedkeuring door de regering zal zij, via operatie Urban Shield (OUS), ook klaarstaan om de handhaving van de openbare orde te ondersteunen door gezamenlijke patrouilles met de spoorwegpolitie in Brussel en om de veiligheid rond Joodse locaties in Antwerpen en Brussel te versterken.

Tegelijkertijd blijft Defensie de ‘eerste hulpverlener’ blijven voor bepaalde essentiële permanente nationale missies: luchtruimcontrole, reddingsoperaties op zee en ontmijning door de Dienst voor Opruiming en Vernietiging van Ontploffingstuigen (DOVO).

Om snel op een crisis te reageren (grote overstromingen, nucleaire incidenten of andere rampen), kan Defensie rekenen op de Compagnie Territoriale Bescherming (PROTER) en het National Response Detachment (NRD), die een polyvalente responscapaciteit bieden. Dit zorgt ervoor dat burgeroverheden in noodsituaties kunnen rekenen op snelle en effectieve militaire steun.

In een voortdurend veranderende wereld zal tot slot de digitale verdediging worden versterkt. De Cybermacht zal bijdragen aan de nationale cyberbeveiliging door de bevoegde overheden te ondersteunen door toezicht, zoals op buitenlandse pogingen om informatie te manipuleren, en door de dreigingen te analyseren. Bij een cyberincident of een grote nationale crisis blijven Cyber Rapid Response Teams klaar om snel en effectief te reageren.