KMS ontwikkelt meetrobot voor onverharde landingszones

De Koninklijke Militaire School heeft een autonome meetrobot ontworpen die tot op een centimeter nauwkeurig de staat van geïmproviseerde landingszones kan bepalen: de BENSI-rover, kort voor Belgian Navigational Surface Inspector. Met dit toestel kunnen luchtverkeersleiders van Defensie wereldwijd landingen met het A400M-vrachtvliegtuig sneller en veiliger maken.

Luchtverkeersleiders van Defensie worden ook op verplaatsing ingezet, wanneer er een tijdelijke landingszone nodig is. Luchtverkeersleider Tom schetst hoe zo’n Deployable Air Traffic Management-team (DATM) te werk gaat.

"Wanneer de 15 Wing een vliegtuig op een onverharde piste wil laten landen, krijgen wij de opdracht om die locatie te beoordelen. Is ze lang genoeg, breed genoeg, veilig genoeg? Wij beschrijven wat we ter plaatse zien en de piloten beslissen of een A400M er kan landen. Wij leveren feiten, geen beperkingen."

Samenwerking met het Special Operations Regiment

Naast de beoordeling van de landingszone markeert het DATM ook de piste, plaatst verlichting en leidt het tactische verkeer. Dat gebeurt vaak in samenwerking met leden van het Special Operations Regiment. Zij infiltreren als eersten, beveiligen de zone en voeren de eerste metingen uit.

"Wij van het DATM kunnen ons niet beschermen in vijandige omstandigheden. Dat is hun expertise. Zodra het terrein veilig is, zorgen wij voor de landingen en de aanwezigheid van luchtverkeersleiders."

Cruciale parameter

De indienstname van de A400M zorgde ook voor nieuwe gebruikseisen voor dat vrachtvliegtuig. Producent Airbus vraagt dat elke onverharde piste een EBH-meting krijgt, een equivalent bump height: een bepaling van hoe hobbelig de landingszone is en hoe groot de belasting is op het toestel.

De EBH wordt berekend door vijf lijnen over de piste te meten, waaronder de centrale lijn. De BENSI-rover registreert elke halve meter een hoogtepunt en projecteert dat profiel op referentielijnen van Airbus. Die data zijn essentieel om te weten of een toestel veilig kan landen en onder welke beperkingen.

Nauwkeuriger dan één centimeter

"Het meettoestel van Airbus woog ongeveer vijftig kilo,” weet Tom, “te zwaar en te log voor onze operaties. Daar ga je niet mee springen en dat neem je niet zomaar mee op een commerciële vlucht." Daarom klopte het DATM aan bij professor doctor ingenieur Alain Muls van de Koninklijke Militaire School, expert in satellietnavigatie.

"De eerste vraag was of we een nauwkeurigheid tot op de centimeter konden behalen", vertelt Muls. "Daarna hebben we een autonome robot gebouwd die nauwkeuriger dan één centimeter kan meten en met een basisstation werkt."

Het prototype werd al ingezet tijdens oefeningen in Italië. De resultaten waren vergelijkbaar met officiële Airbusdata en voldeden aan de eisen.

Lichter, compacter en inzetklaar

De versie die onlangs gedemonstreerd werd, is volledig doorontwikkeld. De robot is compact, robuust en paracommando’s kunnen hem meedragen tijdens hun sprongen. De behuizing werd verbeterd, de bekabeling vereenvoudigd en de batterijen zijn aangepast om mee te nemen op commerciële vliegtuigen.

"Dit betekent dat we wereldwijd EBH-metingen kunnen uitvoeren op een uniforme manier. Het toestel is stabiel, nauwkeurig en stevig genoeg voor koude, warme of vijandige omstandigheden", zegt Tom.

Landingszones in uitdagende omstandigheden

De BENSI-rover past perfect in de samenwerking tussen het DATM en het Special Operations Regiment. Op die manier kan Defensie ook in uitdagende omstandigheden landingszones openen voor medische evacuaties, bevoorrading of grootschalige inzet.

Het DATM leidt infiltratiespecialisten op om metingen uit te voeren met de BENSI-rover. Zij infiltreren een gebied, beveiligen de zone en sturen de gegevens door naar de 15 Wing. Zodra de eerste A400M kan landen, neemt het DATM-personeel het luchtverkeer over.

Het project wordt nu verder verfijnd door het Competentiecentrum Vliegend Materieel en Communicatie- en Informatiesystemen in Peutie. Zij toveren de rover stap voor stap om tot een robuust, inzetbaar toestel dat langdurig operaties kan ondersteunen.