De Oostende, mijnenjager van de toekomst, is aangekomen in Zeebrugge

De M940 Oostende, het allereerste schip van de nieuwe generatie Mine Warfare Vessels, is aangekomen in de marinebasis van Zeebrugge. Een historisch moment voor zowel de Marine als voor het Belgisch-Nederlandse replacement Mine Counter Measures (rMCM)-programma. Dit voorziet in de levering van zes schepen aan België en evenveel aan Nederland.

De Oostende, die deel uitmaakt van de nieuwe City-klasse, is ontworpen volgens het innovatieve stand-off-concept. Dankzij een geavanceerde toolbox, een combinatie van autonome oppervlakte-, onderwater- en luchtdrones, kan het schip zeemijnen detecteren, classificeren en neutraliseren vanop veilige afstand. Deze technologie verhoogt de veiligheid van de bemanning en maakt mijnenjacht efficiënter en preciezer dan ooit tevoren.

Het schip meert voorlopig aan onder industriële vlag. De officiële overdracht aan Defensie is gepland op vrijdag 7 november, tijdens een formele ceremonie. Tot dan blijft het schip eigendom van het consortium Belgium Naval & Robotics.

Nieuwe generatie

“De aankomst van de Oostende in Zeebrugge markeert de eerste stap in onze overgang naar een nieuwe generatie mijnenbestrijding: veiliger, efficiënter en beter afgestemd op de maritieme uitdagingen van morgen”, benadrukt divisieadmiraal Tanguy Botman, commandant van de Marine.

Het binationale rMCM-programma gaat hiermee een nieuwe fase in. De Marine zal starten met de opleiding van de bemanning, waarbij de focus zal liggen op veilig navigeren: het schip leren besturen onder normale omstandigheden, zonder gebruik van de geavanceerde toolbox. Later worden de oefeningen complexer en wordt ook het gebruik van drones geïntegreerd in de training.

“De Oostende is een mooi voorbeeld van internationale samenwerking: gebouwd binnen het Belgisch-Nederlandse BENESAM-partnerschap en tegelijk een hoeksteen van het Europese PESCO-programma”, voegt divisieadmiraal Botman toe.

Tegelijkertijd worden gespecialiseerde technici in de fabriek opgeleid om de toolbox optimaal in te zetten zodra de modules officieel aan de Marine worden overgedragen.

De eerste levering van onbemande systemen is gepland voor eind november 2025. Dit zal het mogelijk maken om verdere ontwikkelingen te testen, zodat de Belgische en Nederlandse Marines kunnen beschikken over een zo performant mogelijke combinatie van systemen. Ook na de initiële levering zullen er in nauwe samenwerking met de industrie voortdurend verbeteringen worden doorgevoerd, wat het innovatieve karakter van dit programma onderstreept.

Mijnenbestrijding: een strategische uitdaging

Zeemijnen zijn geen relieken uit het verleden. Duizenden explosieve tuigen uit de wereldoorlogen liggen nog steeds op de zeebodem, vooral in de Noordzee. Ze vormen een blijvende bedreiging voor de scheepvaart, visserij en het milieu. Ook vandaag zijn zeemijnen een reële dreiging in strategische gebieden zoals de Baltische Zee.

“Als havens dichtgaan door mijnen, ligt de economie stil. Geen goederen, geen energie, geen bevoorrading. Onze taak is om ervoor te zorgen dat handel en veiligheid kunnen blijven doorgaan. Zonder de Marine, waren de schappen en rekken van je favoriete winkels leeg”, aldus kapitein-ter-zee Kristof Van Belleghem, stafchef van de Marine.

Europese samenwerking en technologische innovatie

Het rMCM-programma, toegekend in 2019 aan het consortium Belgium Naval & Robotics (Naval Group en Exail), voorziet in de levering van twaalf Mine Warfare Vessels (zes voor België, zes voor Nederland) en ongeveer honderd drones. Naval Group staat in voor het ontwerp en de integratie van de schepen, Exail voor de drones en robotica-oplossingen.

De komst van de Oostende luidt een nieuw tijdperk in voor de Marine. Door technologie, veiligheid en internationale samenwerking te combineren, wordt de maritieme veiligheid in Europa versterkt: vandaag én voor de komende generaties.